بیماری هپاتیت نوع آ A

بیماری هپاتیت نوع آ A:واکسن و درمان

هپاتیت نوع آ یک عفونت کبدی است که در اثر ویروس هپاتیت آ (HAV) ایجاد می‌شود. هپاتیت نوع آ به شدت واگیردار بوده و معمولاً از راه مدفوعی-دهانی چه از طریق تماس فرد با فرد یا مصرف غذا و آب آلوده انتقال پیدا می‌کند. هپاتیت a یک بیماری خود محدوده شونده است که منجر به عفونت مزمن نمی‌شود. بیشتر از ۸۰ درصد از بزرگسالان مبتلا به هپاتیت آ دارای علائم مشخصی هستند اما در اکثر کودکان هیچ نشانه‌ای وجود ندارد و یا عفونت تشخیص داده نمی‌شود. پادتن‌های تولید شده جهت هپاتیت آ تا آخر عمر موثر بوده و از عفونت مجدد جلوگیری می‌کنند. بهترین روش برای پیشگیری از هپاتیت آ، واکسینه شدن است.

دلایل ابتلا به هپاتیت نوع آ

هپاتیت نوع آ معمولاً زمانی انتقال پیدا می‌کند که ویروس از راه دهان وارد بدن شود. این حالت زمانی رخ می‌دهد که شخص با اشیاء، غذا، یا نوشیدنی‌هایی که با مدفوع یک شخص بیمار آلوده شده‌اند، تماس داشته باشد. این بیماری همچنین در صورت تماس فرد با فرد به اشکال زیر انتقال می‌یابد:

• هنگامی که شخص بیمار دست‌های خود را پس از رفتن به دستشویی نشوید و دیگر اشیاء یا غذاها را لمس کند.

• زمانی که یکی از والدین دست‌های خود را پس از تعویض پوشک کودک خود یا تمیز کردن مدفوع فرد آلوده، نشوید.

• در صورت داشتن ارتباط جنسی با فرد آلوده

همچنین در صورت موارد زیر احتمال ابتلا به بیماری وجود دارد:

• مصرف غذایی که توسط شخصی که دست به مدفوع زده است، تهیه شده باشد.

• نوشیدن آبی که آلوده به مدفوع فرد بیمار باشد (مشکل عمده در کشورهای در حال توسعه)

در موارد نادری نیز ممکن است ویروس توسط خون و دیگر مایعات بدن انتقال پیدا کند (آلودگی منتقل شونده از راه خون).

در بیشتر موارد تماس عادی در مدرسه یا محل کار باعث انتقال ویروس نمی‌گردد.

چه افرادی در خطر ابتلا به هپاتیت نوع آ هستند؟

شما ممکن است در صورت سفر به مناطقی که ویروس در آنجا شایع است، در خطر ابتلا به هپاتیت باشید. این مناطق عبارتند از:

• آفریقا

• حوضه مدیترانه

• اروپای شرقی

• خاورمیانه

• آمریکای جنوبی و مرکزی

• مکزیک

• بخش‌هایی از حوضه دریای کارائیب

همچنین در شرایط زیر ممکن است در خطر ابتلا به هپاتیت آ باشید:

• زندگی یا نقل مکان در منطقه‌ای از کشور که دارای چندین مورد ثبت شده یا شیوع هپاتیت آ در ۵ سال گذشته بوده است.

• خدمت در نیروهای نظامی

• داشتن رابطه‌ی جنسی ناامن

• استفاده از داروهای تزریقی غیر مجاز

• داشتن نوعی اختلال خونی مانند هموفیلی که نیاز به درمان با مشتقات خون دارد.

• کار در مهدکودک

• کار در خانه‌ی سالمندان، زندان، یا دیگر مراکز مراقبتی

• کارمند آزمایشگاهی که با ویروس زنده‌ی هپاتیت a کار می‌کند.

• تماس داشتن با میمون‌هایی (نخستی‌سانان) که ممکن است دارای ویروس هپاتیت آ باشند.

هپاتیت آ گاهی اوقات بیماری مسافرتی نامیده می‌شود زیرا در بین مسافران بسیار شایع است. اما در محل زندگی خود نیز احتمال ابتلا به هپاتیت آ وجود دارد.

علائم هپاتیت A

علائم و نشانه‌های هپاتیت آ اغلب مانند علائم بیماری آنفولانزا است. علائم هر فرد ممکن است متفاوت باشد که عبارتند از:

• تب

• لرز

• درد مفاصل

• خستگی مفرط

• احساس ضعف

• از دست دادن اشتها

• ناراحتی معده یا حالت تهوع

• استفراغ

• درد معده و شکم

• تیرگی رنگ ادرار

• مدفوع به رنگ خاک رس

• زردی پوست و چشم‌ها

• اسهال

در برخی افراد بالغ علائمی وجود ندارد و اکثر کودکان بویژه کودکان کمتر از ۶ سال نیز هیچ نشانه‌ای ندارند.

علائم بیماری هپاتیت a می‌تواند مانند سایر بیماری‌ها باشد، بنابراین جهت اطمینان همیشه باید به یک پزشک مراجعه کرد.

تشخیص هپاتیت آ

به منظور تشخیص این بیماری، متخصص کبد شما را معاینه کرده و سوالاتی در مورد وضعیت سلامتی پیشین شما می‌پرسد.

نوعی آزمایش خون به نام IgM anti-HAV برای اطمینان از وجود بیماری هپاتیت آ نیاز است. این آزمایش هرگونه سلول مبارزه کننده با عفونت (پادتن) که ممکن است در خون شما جهت مقابله با ویروس هپاتیت آ وجود داشته باشد را تشخیص می‌دهد. وجود این پادتن‌ها در خون به این معنی است که شما دچار عفونت بوده‌اید.

چه زمانی باید به متخصص گوارش مراجعه کرد؟

در صورتی که علائم شما تا مدت زمان زیادی برطرف نشوند باید به پزشک خود مراجعه نمایید. همچنین در صورتی که علائم بیماری از بین می‌روند و مجدداً باز می‌گردند نیز باید به پزشک مراجعه کرد.

نکاتی که باید در زمان مراجعه به پزشک به خاطر داشته باشید:

• قبل از ویزیت، سوالات خود را بنویسید.

• فردی را همراه با خود بیاورید تا به شما در پرسیدن سوالات کمک کند و آنچه را که پزشک به شما می‌گوید به خاطر بسپارد.

• در زمان ویزیت، نام داروها، درمان‌ها یا آزمایش‌ها و هر نوع دستورالعمل جدیدی که پزشک به شما می‌دهد را یادداشت نمایید.

• در صورت تعیین وقت جدید، تاریخ، زمان و هدف از ویزیت بعدی را یادداشت کنید.

• از راه‌های تماس با پزشک خود جهت پرسیدن سوالات احتمالی اطلاع پیدا کنید.

درمان هپاتیت A

هپاتیت آ معمولاً بدون نیاز به درمان در طی چند هفته بهبود می‌یابد. هرچند برخی افراد دارای علائمی هستند که تا ۶ ماه ماندگار است. ممکن است متخصص گوارش داروهایی را برای کمک به تسکین علائم پیشنهاد کند. پیش از مصرف داروهای نسخه‌ای و بدون نسخه با پزشک خود مشورت نمایید.

بطور منظم به متخصص گوارش مراجعه کنید تا مطمئن شوید که بدنتان بطور کامل بهبود پیدا کرده است. در صورتی که علائم بیماری بعد از ۶ ماه همچنان باقی ماندند باید مجدداً توسط پزشک معاینه شوید.

زمانی که بهبود پیدا کردید، بدنتان در آینده قادر به مبارزه با هپاتیت آ خواهد بود. هرچند همچنان احتمال ابتلا به دیگر انواع هپاتیت وجود دارد.

عوارض هپاتیت آ

در موارد نادری ممکن است هپاتیت a موجب نارسایی کبد شود.

روش پیشگیری از هپاتیت آ

برای پیشگیری از ابتلا به هپاتیت a داشتن عادات بهداشت شخصی مناسب و پرهیز از رفتار پر خطر مهم می‌باشد. دستان خود را بعد از استفاده از دستشویی، تعویض پوشک یا پیش از درست کردن غذا بشویید.

علاوه بر این دو نوع تزریق وجود دارد که می‌تواند از ابتلا به هپاتیت آ جلوگیری کند:

• تزریق ایمونوگلوبولین- این دارو ترکیبی از سلول‌های مبارزه کننده با عفونت یا پادتن می‌باشد. تزریق این دارو را می‌توان پیش از قرار گرفتن در معرض ویروس مثلاً قبل از رفتن به سفر انجام داد. همچنین می‌توانید بلافاصله بعد از اینکه در معرض ویروس قرار گرفتید نیز آن را تزریق کنید.

• واکسن هپاتیت آ- این واکسن از ویروس کشته شده‌ هپاتیت a درست شده است. از آنجایی که ویروس زنده‌ای در آن وجود ندارد، مبتلا به هپاتیت نمی‌شوید. این واکسن موجب فعال شدن سیستم طبیعی مبارزه با عفونت در بدن (سیستم ایمنی بدن) می‌گردد. بعد از تزریق بدنتان پادتن‌هایی را تولید می‌کند که از شما در برابر ویروس محافظت می‌نماید.

واکسن هپاتیت آ برای تمامی اشخاص توصیه می‌شود.